Świat bez kobiet – reportaż – nowość
Pierwsze wydanie książki Świat bez kobiet ukazało się w 2001 roku. Rok później Agnieszka Graff otrzymała za nią nominację do Nagrody Literackiej Nike. Od tego momentu minęło 20 lat i choć przez ten czas wiele zmieniło się na lepsze, inne aspekty kobiecego życia w Polsce uległy znacznemu pogorszeniu. W 2021 roku Wydawnictwo Marginesy przygotowało kolejne wydanie książki, która jest ważnym głosem w dyskusji na temat praw kobiet.
Świat bez kobiet – reportaż Agnieszki Graff
Obecnie jesteśmy w kulminacyjnym punkcie procesu, którego wczesną fazę Agnieszka Graff diagnozowała dwadzieścia lat temu. Wtedy to społeczny dialog o prawach kobiet ośmieszano, przez co w zasadzie nie miał on szans na rozwój w poważną debatę. Niestety, jak się okazuje, to milczenie jest nieodłączną częścią układu politycznego, trwającego od 1989 roku, kiedy to w Polsce zaczęto budować demokrację, ale pomijając prawa kobiet. Wypracowany porządek społeczny miał być ustabilizowany tzw. kompromisem wprowadzonym w 1993 roku, w ramach którego ustanowiono niemal całkowity zakaz aborcji.
Od tamtego momentu w naszym kraju popularność zyskały ruchy feministyczne, a feminizm sam w sobie stał się zjawiskiem masowym. Bywa również tak, że osoby popierające jego postulaty nie zawsze uważają się za feministki czy feministów. W ramach walki o godne życie Polek, powstały Partia Kobiet i Kongres Kobiet, są Manify i Strajk Kobiet. Decyzje rządu PiS ze wsparciem Ordo Iuris doprowadziły obywatelki naszego kraju do momentu, w którym musiały powiedzieć „dość”. Zrodził się zatem potężny ruch kobiecy zdolny wyprowadzić na ulice setki tysięcy osób.
***
Agnieszka Graff przeczuwała, że tak będzie. W swojej książce Świat bez kobiet. Płeć w polskim życiu publicznym nie podaje jednak recept na zmiany i unika pouczeń. Daje natomiast narzędzia i stara się pokazać, jak jest. Nowe wydanie tej lektury zawiera kilka esejów z późniejszych lat. M.in. o narodowych obsesjach wokół seksualności, o polskim katolicyzmie i buncie kobiet.
Wspaniale, że kolejne wydanie Świata bez kobiet, jednej z najważniejszych książek polskiego feminizmu, ukazuje się, kiedy przez kraj przetaczają się protesty i manifestacje przeciwko zakazowi aborcji i religijnemu fundamentalizmowi. Ten świetny zbiór esejów dokumentuje najnowszą historię Polski od 1989 roku z perspektywy feministycznej i snuje opowieść, w której oddano władzę nad kobietami Kościołowi, ten zaś zdradził demokrację, przekazując władzę nad Polską populistycznej prawicy.
Olga Tokarczuk
Książkę możesz zamówić w tym miejscu.
Zobacz także: